Chrapanie to dźwiękowy objaw nadmiernej wibracji tkanek gardła ( konkretnie języczka oraz podniebienia miękkiego) podczas wdechu. Ten uciążliwy odgłos potrafi osiągnąć poziom nawet 80 dB, porównywalny do klaksonu samochodowego. Samo chrapanie poza uciążliwym dźwiękiem nie stanowi zagrożenia dla naszego zdrowia czy życia. Skutecznie jednak utrudnia wysoką jakość wypoczynku zarówno naszego, przede wszystkim jednak naszych współtowarzyszy. Problem pojawia się gdy chrapanie jest objawem obturacyjnego bezdechu sennego (OBS).

Przyczyny chrapania

Obturacyjny bezdech senny to groźna choroba polegająca na cyklicznie powtarzających się zatrzymaniach oddechu lub na dużym ich spłyceniu, trwających dłużej jak 10 sekund. W ciężkich przypadkach pojawia się nawet setki razy w ciągu nocy. W takich przypadkach mózg i reszta ciała nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu.

U kogo zaobserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia tego zaburzenia? Według obserwacji znacznie częściej doświadczają go mężczyźni niż kobiety, Może pojawić się w każdym wieku (występuje również u dzieci), jednak najczęściej po 40 roku życia. Osoby narażone na OBS często mają skrzywioną przegrodę nosową, polipy, alergiczny nieżyt nosa, małą żuchwę, zaburzenia nerwowo mięśniowe. Najczęściej są otyłe, nałogowo palą papierosy. Bezdech bardzo często występuje po spożyciu alkoholu. Również kobiety w czasie menopauzy mogą doświadczać bezdechu, poprzez rozluźnienie mięśni gardła spowodowanego zmianami hormonalnymi.

Ta przykra dolegliwość często powoduje wybudzanie w ciągu nocy i problem z ponownym zaśnięciem. Bezdech powoduje niedotlenienie, senność i zmęczenie w ciągu dnia, rozdrażnienie. Należy podjąć wszelkie dostępne środki by zlikwidować problem.

Co na chrapanie

Z pewnością niejednokrotnie zastanawialiście się jakie są skuteczne metody na chrapanie. Należy przede wszystkim przeprowadzić diagnostykę, poznać przyczynę i wyeliminować ją.

Często osoby śpiące na wznak chrapią z powodu opadającego ku tyłowi języka, ponieważ kanał nosogardła i cieśni zwężają się. Rozwiązaniem jest tutaj zmiana pozycji ciała. Warto również ćwiczyć mięśnie szczęki poprzez żucie gumy czy specjalne ćwiczenia. Doskonałym pomysłem jest również zakupienie poduszki ortopedycznej, której anatomiczny kształt pozwoli na właściwe podparcie głowy. W połączeniu z dobrze dobranym materacem piankowym, materacem bonellowym lub materacem pocketowym stanowi doskonały duet.

Gdy przyczyną jest otyłość należy obniżyć wagę ciała. Zwiększone chrapanie obserwujemy również u osób nałogowo palących papierosy oraz po spożyciu alkoholu. Rezygnacja z używek przyczyni się do poprawy snu i eliminacji chrapania.

Przesuszona śluzówka gardła to kolejny czynnik zwiększający ryzyko chrapania. Należy więc wietrzyć sypialnię by zapewnić odpowiedni poziom wilgoci w pomieszczeniu. Również nie wyleczone infekcje to przyczyna zwiększonych problemów z prawidłowym oddechem. Można w celu złagodzenia objawów zastosować wieczorne płukanie gardła roztworem wody z solą lub inhalacje parą wodną.

Jeżeli pomimo wszystkich wprowadzonych zmian dotychczasowych nawyków nie odczuwamy wyraźnej poprawy a chrapanie wciąż utrudnia nam i naszym partnerom spokojny sen należy pomyśleć o bardziej inwazyjnych metodach leczenia.

Leczenie chrapania

Choć niewielu z nas lubi poddawać się zabiegom w szpitalu czasem warto zdecydować się na ten krok. Współczesna medycyna oferuje mnóstwo możliwości. Istnieją metody zarówno mało inwazyjne jak i wymagające użycia poważniejszych środków.

Wśród metod mało inwazyjnych wyróżniamy:

  • plastykę podniebienia miękkiego za pomocą lasera CO2 ( nie powoduje powstawania blizn, korygowane są migdałki, języczek oraz podniebienie miękkie)
  • snoreplastyka iniekcyjna (poprzez wstrzyknięcie leku w podśluzówkę, podniebienie włóknieje i zostaje usztywnione)
  • techniki radiokoagulacyjne ( polega na usztywnieniu tkanek podniebienia miękkiego a następnie na ich redukcji przy pomocy fal radiowych. Zabieg nie uszkadza błony śluzowej).
  • wszczepienie implantów pilarowych – do podniebienia miękkiego wprowadza się od 3 do 5 implantów z tworzywa sztucznego. Zabieg ten ma za zadanie zredukować wibracje podniebienia w czasie snu.

 

Bardziej inwazyjne metody leczenia to: faryngoplastyka, uwulopalatofaryngoplastyka, osteotomia żuchwowa, redukcja nasady języka, podwieszenie kości gnykowej. Najczęściej wykonywany przez otolaryngologów zabieg to uwulopalatofaryngoplastyka , polegający na usunięciu migdałków oraz nadmiaru tkanek miękkich gardła, dzięki czemu poszerzona zostaje cieśń gardła i zlikwidowane opory pojawiające się podczas chrapania. Faryngoplastyka boczna to kolejny przykładowy zabieg przeprowadzany w celu zlikwidowania problemu– usuwane są migdałki podniebienne oraz utworzona szeroka przestrzeń gardła bocznie i do góry dzięki zszyciu łuków podniebienno - gardłowych i podniebienno – językowych.

Co zrobić, żeby nie chrapać

Nie tylko zdrowotne skutki powinny zmobilizować do zlikwidowania problemu chrapania. Często jest ono bowiem przyczyną kłótni między partnerami, rosnącej frustracji, osłabienia relacji, czasem nawet wyprowadzki jednego z partnerów z sypialni. Chrapanie potrafi być znacznie bardziej uciążliwe od szumu ulicznego czy imprezy u sąsiadów. Pobudka po nieprzespanej nocy to koszmar. Powtarzające się bóle głowy, problemy z koncentracją to tylko niektóre skutki niedosypiania. Chrapanie jest więc dolegliwością, która dotyka nie tylko chrapiącego, ale również jego partnera. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że chrapiemy aż do momentu, kiedy ktoś nas o tym poinformuje. Naszą uwagę powinny zwrócić pewne symptomy występujące właśnie przy tej dolegliwości. Są to między innymi:

  • suchość w gardle po przebudzeniu (gdy chrapiemy mamy otwarte usta)
  • częste infekcje gardła (spowodowane suchością i podrażnieniem śluzówki)
  • nadciśnienie (z powodu niedotlenienia serce zmuszone jest do intensywniejszej pracy)
  • zaburzenia potencji i obniżenie libido

Co możemy zrobić, by zapobiec chrapaniu i poprawić jakość snu? Podjadanie, zbyt obfite posiłki, zwłaszcza tuż przed snem to prosta droga do otyłości. Jeżeli cierpimy na nadwagę przejście na dietę i redukcja wagi powinno pomóc.

Nałogowe palenie lub wypijanie nawet niewielkiej ilości alkoholu nie ułatwiają sprawy. Jeżeli nie możemy całkowicie zrezygnować z nałogu, ograniczmy się i zrezygnujmy z papierosa czy drinka na kilka godzin przed snem.

Wietrząc mieszkanie lub kupując nawilżacz zapewnimy odpowiedni poziom wilgotności, który powinien wynosić od 40 do 60%, natomiast temperatura powietrza w sypialni powinna oscylować w granicach 18-21°C. Pomocne mogą okazać się także wieczorne spacery, dotleniające organizm i dodatkowo nawilżające śluzówkę gardła.

Jak leczyć chrapanie?

W aptekach dostępne są również specjalistyczne środki i preparaty pomagające zredukować chrapanie takie jak: spraye, opaski na chrapanie czy klipsy lub wkładki do nosa.

Klipsy do nosa wykonane są z silikonowej gumy, a umieszczone na końcówkach kuleczki stymulują zakończenia nerwowe przegrody nosowej, nie dopuszczając do wiotczenia mięśni podniebienia.

Nie zawsze jednak klipsy przynoszą pożądany efekt. Jeżeli chrapanie spowodowane jest obrzękiem gardła, suchością lub zalega w nim wydzielina klipsy się nie sprawdzą.

Wkładki przeciw chrapaniu podobnie jak klipsy udrażniają drogi oddechowe. Zasada ich działania jest zupełnie inna. Wkładki rozszerzają otwory nosowe i usprawniają przepływ powietrza. Polecane są osobom z przekrzywioną przegrodą nosową, chorującym na astmę. Wkładki poprawiają wentylację dzięki temu organizm jest znacznie lepiej dotleniony. Dostępne są przeróżne modele, więc nie ma problemu z dopasowaniem ich do każdego nosa.

Musimy jednak pamiętać, że powyższe sposoby mają na celu głównie złagodzenie objawów nie zaś ich całkowitą eliminację.

Chrapanie przyczyny

Poznaliśmy przyczyny chrapania i metody ich zwalczania. Warto jak najszybciej wyeliminować ten drażniący problem. Będzie to z korzyścią zarówno dla chrapiącego jak i jego najbliższego otoczenia. Nie zapominajmy, że przyczyny chrapania mogą być zupełnie błahe jak leżenie na wznak czy używki, z których możemy zrezygnować lub poważniejsze, z dodatkowo występującym objawem jak obturacyjny bezdech senny, którego absolutnie nie możemy bagatelizować.

Poza wszystkimi fizycznymi skutkami chrapania często osoby z tą przypadłością muszą przezwyciężać wstyd, pojawiający się w sytuacjach gdy głośnym chrapaniem przeszkadzamy innym współtowarzyszom. Ponieważ chrapanie może mieć różny przebieg, od łagodnego, przez umiarkowany po ciężki, należy dostosować do niego formy leczenia.

Zobacz też nasze inne artykuły:
- Poduszka ortopedyczna do spania na boku i plecach – jaką wybrać, czy warto?
- Głęboki sen - ile powinien trwać sen głęboki?
- Sen polifazowy - na czym polega?