Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie skąd biorą się sny i czym tak naprawdę są. Przeprowadzono liczne badania, mające na celu znalezienie odpowiedzi, jednak nie ma jednej, pewnej. Część naukowców uważa, że sny są odzwierciedleniem naszych przeżyć w ciągu dnia i pozwalają nam je odreagować, inni twierdzą, że sny zaspokajają nasze potrzeby kognitywne czyli poznawcze. Pozwalają nam zatopić się w świecie, w którym nie byliśmy i w sytuacjach, których nigdy nie doświadczyliśmy. Możliwe, że sny są również przypadkową aktywnością mózgu i nie mają większego znaczenia w naszym życiu. Niezależnie jednak od wszystkich teorii doświadczamy marzeń sennych i spróbujemy bliżej poznać ewentualne możliwości ich powstawania.
Skąd biorą się sny
W starożytności, w takich cywilizacjach jak grecka, rzymska i egipska wierzono, że sny mają istotne znaczenie w naszym życiu. Według Egipcjan sny pochodziły od bogów, przepowiadały przyszłość i pomagały rozwiązywać problemy. Budowano nawet świątynie egipskiego boga snu Serapisa, którą zamieszkiwali kapłani wróżący przyszłość ze snów. Grecy wykorzystywali je w celach medycznych, a jednym z najpopularniejszych bóstw greckich był Eskulap, współczesny patron lekarzy, który podobno naprawdę żył i został okrzyknięty bóstwem diagnozując choroby ze snów. Natomiast Rzymianie uważali, że sny są przesłaniem ze świata zmarłych a interpretowali je haruspikowie czyli kapłani- wróżbici.
Przez kolejne stulecia niewiele się zmieniało. Ludzie nie potrafili wyjaśnić w naukowy sposób czym są marzenia senne. Pierwszym, który to zrobił był znany austriacki neurolog i psycholog Zygmunt Freud. Ten żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku uczony uważał, że sny są wyrażeniem naszych ukrytych w podświadomości marzeń i pragnień, że pozwalają odreagować emocje i przeżycia nagromadzone w ciągu dnia. Freud do dziś uznawany jest za prekursora teorii snów. Był doskonałym psychoanalitykiem i za pomocą snów, które przeżywali pacjenci, diagnozował ich. Nad problemem wyjaśnienia czym są marzenia senne pochyliło się wielu badaczy. Między innymi pochodzący z RPA neurolog Mark Solms wskazał zupełnie nowatorskie podejście do kwestii snów. Według niego, marzenia senne nie są skutkiem ubocznym snu, lecz jego niezbędną częścią chroniącą przed wybudzeniem. Sny zajmują ludzki mózg, czujący ciągła potrzebę stymulacji i chęć poznawania oraz przeżywania otaczającego świata po to, by ciało mogło się w spokoju regenerować. Poznajemy to, czego w życiu jeszcze nie doświadczyliśmy i zaspokajają nasze mechanizmy kognitywne. Ciekawostką jest pewien schemat, mianowicie to o czym najczęściej śnimy. Zauważono, że dzieci najczęściej śnią o zwierzętach, kobiety o dzieciach, natomiast mężczyźni o agresji, broni lub innych narzędziach.
Sny - skąd się biorą?
Sen dzieli się na dwie, cyklicznie powtarzające się w ciągu nocy fazy czyli REM oraz nREM. Najczęściej doświadczamy marzeń sennych podczas trwania głębokiej fazy snu czyli fazy REM i dlatego nie zawsze pamiętamy treść snów a nawet nie wiemy, że o czymś śniliśmy. Podczas trwania tej fazy informacje, które otrzymaliśmy w ciągu dnia są przetwarzane i utrwalane. Proces ten stymulowany jest dopaminą. Zwiększoną jej ilość obserwuje się również u osób, u których zdiagnozowano chorobę psychiczną i mają często halucynacje. Można więc wysnuć wnioski, że dopamina wywołuje omamy również w czasie trwania snu.
Marzenia senne do dnia dzisiejszego nie zostały do końca wyjaśnione. Wciąż nie istnieje 100% pewność skąd się biorą i jaką pełnią rolę. Możemy jednak usystematyzować dotychczas wysunięte wnioski:
- marzenia senne pozwalają nam uporać się z emocjami nagromadzonymi w ciągu całego dnia, z silnymi przeżyciami, z lękami i stresem
- sny są odzwierciedleniem naszych ukrytych pragnień oraz umożliwiają nam procesy kognitywne, czyli poznawcze
- sny chronią nasz organizm przed wybudzeniem, „zajmując” mózg i umożliwiając pełną regenerację
Piękne wizje, których doświadczamy w czasie snu są przyjemnym skutkiem ubocznym odpoczynku. Z pewnością marzenia senne o przyjemnej treści sprawiają, że lepiej śpimy. Na jakość naszego snu ma wpływ wiele czynników. Odpowiednie wieczorne przygotowanie, czysta pachnąca pościel oraz wygodny materac z pewnością umilają ten proces.
Wygodny materac to jeden z najważniejszych warunków komfortowego snu. Rynek materacy jest dziś tak mocno rozbudowany, że wybranie modelu o właściwych parametrach może sprawiać kłopot niedoświadczonym użytkownikom. Dlatego chcąc ułatwić to zadanie podzieliliśmy materace na cztery kategorie według twardości. Każdej twardości przypisany jest konkretny przedział wagowy, który w dużym stopniu pozwala na zawężenie kręgu poszukiwań. Materace dzielimy na:
- materace miękkie (waga do 60 kg)
- materace średnio twarde (waga 60-100 kg)
- materace twarde (waga ponad 100 kg)
- materace bardzo twarde (waga ponad 120 kg)
To jednak nie jedyny podział z jakim spotkamy się wybierając nowy materac. Materace różnią się również wkładem wewnętrznym, rdzeniem. Dzielimy je więc na:
- materace lateksowe
- materace piankowe
- materace bonellowe
- materace pocketowe (standard, max plus, mini)
- materace multipocketowe (standard)
Najtrudniejszy wybór może dotyczyć jednak warstw zewnętrznych. Materace miękkie to materace termoelastyczne z podwójną warstwą pianki Visco Memory, materace średnio twarde to materace wysokoelastyczne z pianki HR, materace z warstwą lateksu, materace z pianką profilowaną molet oraz z materace z pianką profilowaną Visco memory. Użytkownicy materacy twardych muszą wybrać pomiędzy materacem kokosowym a materacem z trawy morskiej natomiast Ci potrzebujący materaca bardzo twardego mogą wybrać materac z podwójną warstwą kokosa lub materac z końskim włosiem jako dodatkową warstwą.
Z czego biorą się sny?
Lubimy śnić, zwłaszcza o przyjemnych rzeczach. W snach możemy spotkać bliskie nam, zmarłe osoby, możemy zobaczyć piękne miejsca, spełnić marzenia. Czasem mają sens, czasem są zlepkiem przypadkowych obrazów, zupełnie dla nas nie zrozumiałych. Bywają też bardzo nieprzyjemne. Tak zwane koszmary senne mogą nam się przytrafić podczas przeżywania silnych emocji, stresu, jako odreagowanie trudnych przeżyć. Takich snów jednak nie chcemy pamiętać, choć potrafią nas wybudzić w trakcie trwania fazy REM i tym samym utkwić nam w pamięci.
Zobacz też nasze inne artykuły:
- Biały szum – dlaczego pomaga nam zasnąć?
- Ciepła i przytulna – sypialnia zimową porą
- Jaki rozmiar łóżka do sypialni wybrać?